Sunday, April 27, 2014

«Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν»:

 Στο έργο αυτό του Μπρεχτ, τρεις θεοί έρχονται στη γη, αναζητώντας ανθρώπους που εξακολουθούν να ζουν σε αρμονία με τη θεία θέληση. Ωστόσο, συναντούν μόνο ανθρώπους άπληστους, κακούς, ανέντιμους και εγωιστές. Η μόνη που δέχεται να φιλοξενήσει τις τρεις θεότητες είναι η φτωχή πόρνη Shen Teh. Για να την ανταμείψουν, οι τρεις θεότητες τής δίνουν χρήματα, για να ανοίξει καπνοπωλείο, θέλοντας ταυτόχρονα να διαπιστώσουν αν η κοπέλα θα διαφθαρεί από τη (σχετική) ευμάρεια. Το μαγαζί της σύντομα μετατρέπεται σε καταφύγιο για τους απόρους, οπότε η Σεν Τε μεταμφιέζεται σε άντρα (τον υποτιθέμενο ξάδερφό της Σούι Τα) και τους διατάζει να φύγουν. Σταδιακά, η ευαίσθητη και συμπονετική Σεν Τε καταλήγει να φοράει όλο και πιο συχνά το προσωπείο του σκληρού Σούι Τα, για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της πραγματικής ζωής. Πολύ σύντομα, ο «Σούι Τα», δηλαδή η μεταμφιεσμένη Σεν Τε, μεταμορφώνει το ταπεινό καπνοπωλείο σε μεγάλη καπνοβιομηχανία με πολλούς υπαλλήλους. Κάποτε όμως ένας από τους υπαλλήλους ακούει τη Σεν Τε να κλαίει, μπαίνει στο δωμάτιό της να δει τι συμβαίνει, αλλά βλέπει εκεί τον Σούι Τα και συμπεραίνει ότι αυτός εξαφάνισε ή ίσως και σκότωσε την «ξαδέρφη» του. Γίνεται δίκη με δικαστές τις τρεις θεότητες, και η Σεν Τε τούς θέτει ενώπιον των ευθυνών τους: με τη φαινομενικά καλοκάγαθη παρέμβασή τους δημιούργησαν για τη Σεν Τε συνθήκες, από τις οποίες η ίδια ήταν αδύνατον να ξεφύγει· ωστόσο, απέφυγαν να παρέμβουν περαιτέρω, για να την προστατέψουν από τις συνέπειες της προηγούμενης «αγαθοεργίας» τους. Το έργο δεν προσφέρει λύση στο δίλημμα αυτό: η ευθύνη μετατίθεται στο ακροατήριο, όπως συχνά συμβαίνει στο έργο του Μπρεχτ. Το ερώτημα παραμένει: πώς μπορεί ένας βασικά καλός άνθρωπος να διατηρήσει την καλοσύνη του σε έναν μοχθηρό κόσμο; Η υπονοούμενη απάντηση, βεβαίως, είναι ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ριζική κοινωνική αλλαγή.

No comments: